Sự lập lờ trong cách thử vàng, hàm lượng vàng là điểm “mù” để các cơ sở kinh doanh vàng công khai “móc túi” người tiêu dùng.                                                  

Bất chấp quy định về chất lượng vàng theo Thông tư 22 đã có hiệu lực hơn 1 năm nay, thị trường vàng trang sức hầu như không có gì thay đổi. Tình trạng ăn gian tuổi vàng vẫn hết sức phổ biến. Tuổi vàng, hàm lượng vàng là bao nhiêu phụ thuộc vào chủ tiệm vàng.

 Mỗi nơi một kết quả

Cuối tuần qua, chúng tôi ghé một tiệm vàng lâu năm trên đường Quang Trung (P.10, Q.Gò Vấp) bán sợi lắc tay. Nhân viên của tiệm đưa sợi lắc tay lên bàn cân và nói: “Lắc tay này vàng bổng (tức sản phẩm có ruột rỗng - PV) nên tiệm nấu ra mới tính được tuổi vàng để tính giá”. Chúng tôi thắc mắc, nếu nấu ra mà tiệm không chịu mua hoặc mua giá thấp thì phải làm thế nào, người này lạnh lùng nói: “Vậy thì tiệm không mua”.

Cầm sợi lắc tay đến khu vực tập trung nhiều tiệm vàng quanh khu vực chợ Gò Vấp, chúng tôi ghé vào một tiệm vàng trên đường Nguyễn Văn Nghi. Tại đây, nhân viên tiệm vàng cầm sợi dây chà lên một viên đá đen thành các sọc, sau đó chấm một ít dung dịch lên viên đá, sợi lắc được lau qua loa rồi bỏ lên cân. Sau giai đoạn kiểm tra, nhân viên nói: “Thu giá 750.000 đồng. Vàng thấp tuổi quá, chỉ hơn 5 tuổi. Muốn giá hơn, chị về chỗ nào bán cái lắc này sẽ được giá hơn”. Chúng tôi tiếp tục cầm sợi lắc tay đến một tiệm vàng khác trên đường Lê Quang Định (Q.Bình Thạnh), sau quá trình kiểm tra, nhân viên thu mua nói sẽ mua lại giá 1,05 triệu đồng sau khi công bố hàm lượng vàng chỉ có 57%.

Phương pháp xác định hàm lượng vàng bằng cách đánh đá như trên được đa số các tiệm thực hiện khi thu mua. Một thợ kim hoàn lâu năm nhận xét phương pháp này chỉ mang tính tương đối, không chính xác vì sử dụng bằng mắt để phân biệt, so sánh xem hàm lượng vàng của sản phẩm tương đồng hàng mẫu hay không. Những người non kinh nghiệm hay những tiệm làm ăn không đàng hoàng, khi thử vàng bằng phương pháp này sẽ hạ tuổi vàng xuống rất thấp so với tuổi thật.

Để biết được tuổi vàng là bao nhiêu, chúng tôi mang lắc tay nhờ Công ty vàng bạc đá quý Sài Gòn - SJC kiểm định. Ông Huỳnh Húc Nghi, Phó phòng Kinh doanh nữ trang sỉ SJC, cho biết: “Qua phương pháp quang phổ, hàm lượng vàng của sản phẩm này là 60%”. Mang sản phẩm này đến một đơn vị kiểm định vàng do Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng thuộc Bộ Khoa học - Công nghệ chỉ định. Sau khi dùng phương pháp huỳnh quang tia X, đơn vị này xác định hàm lượng vàng của sản phẩm từ 60,7% đến 61,43%. Phương pháp huỳnh quang tia X được đánh giá khá chính xác trong vấn đề xác định tuổi vàng nhưng với cuộc thử nghiệm như trên, xem ra mỗi máy huỳnh quang tia X cho ra một hàm lượng vàng khác nhau.